
ecesja jest
stylem przełomu XIX i XX wieku.
Jej początek przypada na rok ok. 1890, a schyłek na rok 1905, kiedy zaczęła być
wypierana przez kierunki awangardowe XX w. Ukształtowała się równocześnie w
kilku ośrodkach Europy oraz Stanach Zjednoczonych, przyjmując różne nazwy : w Anglii -Modern Style
(Styl Nowoczesny), we Francji -Art Nouveau (Sztuka Nowa), w Niemczech-
Jugendstil
(Styl Młodości), w Austrii- Secessionsstil, w Hiszpanii-
Modernismo,
w Polsce-Młoda Polska
(Modernizm), Secesja. W funkcjonujących jej określeniach podkreśla się
nowość lub młodość tej sztuki.
Nazwa secesja pochodzi od łac. słowa secessio
co oznacza: „oddzielenie”, „odłączenie”. Chodziło tu o odseparowanie się młodych
twórców od sztuki, którą zastali wchodząc w życie artystyczne. Artyści secesyjni
przeciwstawili się panującemu przez całe stulecie
historyzmowi,
eklektyzmowi i
„bezstylowości” w sztuce, odcinali się od skostniałego
akademizmu, starali się zerwać z panującymi
kanonami. Pragnęli stworzyć całkowicie nowy styl odpowiadający współczesności
oraz nowe zasady kształtowania dzieła sztuki. Secesja była również skierowana
przeciw impresjonizmowi.
Wiedeński architekt Otto Wagner pisał w 1895 roku:
„Jedynie życie współczesne może być punktem wyjścia
naszej twórczości artystycznej; wszystko inne jest archeologią”.
tyl ten czerpał
inspiracje m.in.
z : malarstwa
prerafaelitów, angielskiego
ruchu Arts and Crafts (Sztuki i Rzemiosła),
sztuki Dalekiego Wschodu i
rokoka.
Głównym celem secesji było dążenie do stworzenia
stylu obejmującego wszystkie dziedziny twórczości plastycznej: od
architektury,
poprzez malarstwo,
rzeźbę,
grafikę, po sztukę użytkową (rzemiosło
artystyczne). Dążono do zatarcia granic między poszczególnymi
dyscyplinami sztuki. Według secesyjnej estetyki wystrój zewnętrzny budynku
powinien tworzyć kompozycyjną i kolorystyczną jedność stylową z wystrojem
wnętrza, meblami, zastawą stołową, a nawet ubiorem dam. Każdy mebel i sprzęt
istniał nie sam przez się, lecz jako część harmonijnej całości. Dlatego wielcy
architekci nie poprzestawali na projektowaniu budowli. W tym samym stylu
urządzali ich wnętrza w najdrobniejszych detalach, nie wyłączając strojów
mieszkańców, projektowali wnętrza z całym wyposażeniem: kratami, lampami,
meblami, a nawet popielniczkami. Stąd też wielu artystów uprawiało jednocześnie
kilka dziedzin sztuki.

ecesja zwalczała podział na
sztuki czyste i użytkowe. Jak w żadnym dotąd stylu, rzemiosło artystyczne
osiągnęło rangę równą malarstwu, architekturze, rzeźbie, było też cenione na
równi z tymi gałęziami sztuk, może nawet wysunęło się na pierwsze miejsce. W
secesji każdy przedmiot codziennego użytku jako element artystycznej całości
nabierał znaczenia dzieła sztuki. Dobrze zrobiony wazon czy krzesło mogły mieć
taką samą wartość artystyczną jak obraz. Dlatego ich projektowaniu poświęcali
się najznakomitsi artyści. Idea odrodzenia sztuki dekoracyjnej wiązała się z
pragnieniem przepojenia pięknem życia codziennego. W praktyce dzieło
architektury lub sztuki użytkowej zaczęło być traktowane przez artystów jako
wartość sama w sobie –piękny układ kształtów i kolorów zdolny wywołać określony
nastrój - nie zaś jako rzecz, która ma spełniać funkcje praktyczne. Zdarzało
się więc, że dla walorów dekoracyjnych i ekspresyjnych nieświadomie poświęcano
wygodę i funkcjonalność budowli, mebla lub naczynia.
Secesja jest ostatnim
stylem historycznym.