Charakterystycznymi środkami wyrazu artystycznego stosowanymi w dziełach secesyjnych są:
· Linia - falista, długa, dynamiczna, krzywa o niespokojnych i płynnych rytmach (malarstwo, grafika, architektura, rzemiosło artystyczne)
Secesja lubiła linię w kształcie litery „S”, nawet sylwecie kobiecej nadała kształt esowaty.
Lubiła parabolę: zwłaszcza A. Gaudi stosował ją często (portale pałacu Gűell).
Lubiła spiralę: dlatego tak chętnie przedstawiała wici dzikiego wina i pędy rozmaitych pnączy.
Lubiła linię śrubową, skręcającą się spiralnie ku górze w przestrzeni trójwymiarowej (balustrady).
Nad łuk półkolisty przedkładała spłaszczony (zamykała tym łukiem od góry okna lub portale budowli).
· Asymetria w kompozycji (architektura, malarstwo, grafika, rzeźba, rzemiosło artystyczne)
Sposób komponowania zaczerpnięty ze sztuki Dalekiego Wschodu i z rokoka oraz ze świata organicznego, w którym żadna istota żywa lub jakakolwiek jej część nie jest nigdy całkowicie symetryczna.
· Formy wydłużone, smukłe, lekkie i wiotkie; wertykalizm (malarstwo, architektura, rzemiosło artystyczne, grafika)
Upodobanie do tego co pionowe, w silnym podkreślaniu linii pionowych w meblach i elewacjach budowli, w smukłości wazonów, w wysokich i wąskich formatach malowideł, witraży, w przedstawianiu roślin strzelistych, na wysokich łodygach (lilii, irysów).
· Jednolita, płaska plama barwna obwiedziona mocnym dekoracyjnym konturem (malarstwo, grafika)
Rezygnacja z przedstawiania głębi za pomocą perspektywy linearnej i powietrznej oraz z wywołania złudzenia bryłowatości za pomocą światłocienia. Z płaskawością secesji wiąże się jej upodobanie do witraża, budującego przedstawiane przedmioty z płaszczyzn wyraźnie ograniczonych konturem i ściśle do siebie przylegających.
· Barwy jasne, blade, pastelowe (malarstwo, grafika, rzemiosło artystyczne)
Secesja zmieniła radykalnie gamę barwną. Ciemnym, ciepłym, nasyconym, ciężkim barwom wnętrz, mebli, obić lat 70-tych i 80-tych secesja przeciwstawiła jasne, chłodne, blade, lekkie, pastelowe tony, delikatne odcienie. Czerń usunięto. Barwą dominującą stała się biel. Najbardziej secesja lubiła barwy: cytrynowożółtą, lila i białą oraz barwy dające efekt połysku – np. złoto (Klimt) oraz powierzchnie migoczące i opalizujące (szkła Tiffany’ego).
· Dekoracyjna stylizacja, ozdobność
· Ornament roślinny i zwierzęcy stosowany z umiarem i przeciwstawiany umiejętnie pustej przestrzeni (architektura, grafika, rzemiosło artystyczne)
Secesja wprowadziła nową bogatą ornamentykę opartą na obserwacji natury, zwłaszcza świata organicznego. Ornament ma nie ozdabiać przedmiot, lecz podkreślać jego strukturę.
Jak mawiali złośliwie przeciwnicy secesji:
„U secesjonistów nawet zwoje mózgowe układają się w ornament.”